Satın aldıklarımız ve edindiğimiz tecrübeleri karşılaştırırsak ortaya çıkan sonuç ne olur?
“Aslında, paranızı bir şeylere değil de, edinebileceğiniz yaşantılara harcayabilirseniz, daha mutlu olursunuz.”
Şimdi bunu böyle söyleyen adama baksanız, yatının üzerinde soğuk bir şeyler içerken görürsünüz kendisini, böyle konularda beylik laflar etmesi kolay, uygulaması ise epey zor. Ancak, mutluluk üzerine yapılan araştırmaların çoğu para harcamakla ilgili aynı sonuca işaret ediyor: Para karşılığı edinilen mallar kısa sürede mutluluk ve keyif vermeyi bırakıyor, tecrübelerin ve yaşadığımız güzelliklerin bize verdiği mutluluktan ise yıllarca keyif almaya devam edebiliyoruz. Ya da bize öyle geliyor.
Bunun tam tersinin iddiasında bulunan bir araştırma da var, Macaristan’da yapılıyor ve hayli geniş kapsamlı bir araştırma. Bu araştırmaya göre bu iki harcama türü arasında belirgin bir farklılık yok. Öyle bile olsa, bu konu hakkında düşünmeye başladığınız an itibariyle, ikisi arasında bir fark varmış gibi gelmeye başlıyor, yoksa da zihninizde böyle bir fark oluşuyor.
Satın aldığınız bazı şeyler, materyal ve tecrübe arasındaki farkı tamamen ortadan kaldırıyor, bir roman mesela… Teknik olarak kendisi bir materyal ancak bunu neden alıyorsunuz? Zihninizde güzel bir yolculuğa sebep olması ve size yeni kapılar açması için… Peki bu durumda bu hangisi oluyor? Daha yakından bakalım konuya. İki kişi düşünün, biri dünya malına pek hevesli ve gidiyor son model bir spor araba alıyor, bir diğer kişi de tamamen tecrübe ve macera arıyor, gidip tüm parasını arkadaşlarıyla birlikte tatil yapmaya harcıyor. Şimdi, araba alan da bir tecrübe satın almış olmuyor mu yani? Mesela, arabasına her bindiğinde heyecanlanması, arabasını sürmesi ve bundan aldığı haz, arkadaşlarıyla arabası hakkında bir şeyler paylaşması? Tam tersini düşünürsek, tatile giden arkadaşımız da materyallerden pek uzak kalmıyor tatil boyunca, yiyecek içecek alıyor, oda kiralıyor, uçak bileti alıyor, bunlar da materyal teknik olarak ve kişinin edindiği tecrübe ve dolayısıyla mutluluğu yine materyallere bağlı hale gelmiş oluyor. Burada tüm fikri kapsayan gerçeklik şu, yaptığımız her şeyi bir şekilde bilincimizi manipüle etmek için yapıyoruz. Tarihte hiç kimse zaten herhangi bir materyali, mutluluk hissetmek dışında bir sebeple satın almamıştır. İster tecrübe elde etmek olsun bunun ucunda, isterse vahşice bir şeylere sahip olmak istesin, asıl haz, bir şeyler aldığında hissettikleri.
Böylelikle şunu anlıyoruz rahatlıkla, araba alan kişinin asıl problemi şu, o aslında materyalleri tecrübelerden daha çok önemsiyor falan değil, sadece yanlış türden bir tecrübenin peşine düşmüş durumda. Arabayı alan kişi, arabaya her bindiğinde standart bir dozda mutluluk duymayı hedefliyor ve arabaya her bindiğinde bunun aynı dozda kalacağını umuyor. Ancak, keyif duygusunun çalışma mekanizması böyle değil. Eğer tatil yapan kişi tatilden mutlu dönerse, bunun sebebi yolculuğundan keyif almış, onu tecrübe etmiş, görmüş ve hafızasına kaydetmiş, mükemmel hale getirene kadar cilalamış edindiği tecrübeleri. Yani aslında, arabayı alan kişi de o aldığı arabayla şöyle arkadaşlarını bir yolculuğa çıkarsa, yolda çok eğlenseler falan, tatile giden kişinin edindiğine benzer bir tecrübe edinecek ve o anıdan keyif alacak. Her gün arabasına binmekle hissettiğinden daha fazlasını hissedeceği de kesin.
Sanki bütün bunların hepsini doğrular gibi, son zamanlarda yapılan bir çalışma da şunu söylüyor: Evinizde yeniden düzenleme yapacak, bir şeyleri atıp bir şeyleri saklayacaksanız, önce duygusal olarak güzel hisler beslediğiniz eşyalarınızın fotoğraflarını çekin, onları atmak da yeniden düzenlemek de sizin için daha kolay olacaktır. Çünkü, bizler biliyoruz ki geriye dönüp fotoğraflara baktığımızda aynı hislerin oluşacağını biliyoruz. Materyallerin kaybolabileceğini ancak yaşattıkları hislerin bizi asla terk etmeyeceğini de mutlaka biliyoruz.
Ruhunuza iyi gelecek 43 öneri
Şükran duyduğunuz şeyleri sayın
Modunuzu yükseltmek için biraz minnet duymak gibisi yoktur. Araştırmalar, minnettarlığı göstermenin mutlu olmayı sağladığını gösteriyor. Her akşam, bir yere şükran duyduğunuz üç şeyi yazmayı deneyin.
Meditasyon, meditasyon, meditasyon
Meditasyonun yararları saymakla bitmez; ancak olumlu yönlerinin belki de en önemlisi, ruh haline olan etkileri. Araştırmalara göre, her gün birkaç dakikalık meditasyon kaçamağı, daha mutlu olmamızı sağlıyor.
Müzik dinleyin
Kabul etmek gerek ki solo bir müzik seansı gibisi yoktur ve görünen o ki bilim de buna katılıyor. Yapılan araştırmalar, müzik dinleyerek ruh halinizi iyileştirmeye çalışmanın pozitif bir zihin yapısı için oldukça etkili olduğunu gösteriyor.
Hatta mümkünse hüzünlü müzikler dinleyin
Evet, gerçekten. Hüzünlü müzikler dinlemek, pozitif duyguların yüzeye çıkmalarına yardımcı oluyor.
Annenizi arayın
Telefonu alın elinize. Yapılan araştırmalara göre, annenizin sesini duymanız, stresin azalmasına yardımcı oluyor. Ve tabii ki daha az stres, daha fazla mutluluk demek.
Tüylü arkadaşlarınızla vakit geçirin
Köpeğinizle oyunlar oynayın ya da kedinize sarılın. Evcil hayvanlarla etkileşime geçmek, beyindeki oksitosin – “sıcak ve yumuşak” hormonu – salınımını artırarak keyif duygusunu getirir.
Kendinize ne kadar harika olduğunuzu hatırlatın
Araştırmalar, kişinin kendisini kabul etmesinin mutlu bir hayat için kritik olduğunu gösteriyor ama ne yazık ki nadiren uyguladığımız bir alışkanlık.
Geri verin
Olduğumuz yere az da olsa yardımsız gelmedik; o halde aynı cömertliği neden biz de göstermeyelim ki? İyiliğiniz yalnızca diğer insanları etkilemek ile kalmayacak; aynı zamanda da daha mutlu olmanızı sağlayacak.
Mutlu insanlarla takılın
Neşe, gerçekten de bulaşıcıdır. Araştırmalara göre, kendinizi ne kadar pozitif insanlarla çevrelerseniz, o derece mutlu hissediyorsunuz. En yakın arkadaşlarınızla takılmanın tam vakti.
Tatil planı yapın
Seyahat beklentisi, en az seyahatin kendi kadar eğlencelidir. Tatil hazırlığı yapmanın mutluluk seviyemizi artırdığı araştırmalarca gösterilmiştir.
İyi bir yemek yapıverin
Hüzünlü müsünüz? İçinizdeki şefi dışarı çıkarın ve mutfağa koşun. Akşam yemeği için yeni bir tarif deneyerek kendilerinizi daha mutlu hissedebilirsiniz.
İyi bir egzersiz yapın
Egzersiz, yalnızca vücudunuz için değil, beyniniz açısından da aynı şekilde yararlıdır. Ter akıtmaya başladığınızda, endorfin salgılar ve hemen kendinizi mutlu hissetmeye başlarsınız.
Deneyimlere para harcayın
Tatmin edici bir hayat, edinilen mülklerde değil, yaşadığımız deneyimlerde ve bunları paylaştığımız insanlardadır. Biraz para harcayacaksanız eğer, bir seyahate, konsere ya da keyfinizi yerine getirecek herhangi bir deneyime harcama yapın. Bilim, bu şekilde uzun vadede daha mutlu olacağınızı söylüyor.
Kendinize meydan okuyun
O terfi için çalışın ya da o maratona hazırlanın. Meydan okuma ve yenilik, mutluluğun anahtar öğeleridir. Beyin, sürprizlerle uyarılır ve beklenmedik bir durumla başarılı bir şekilde başa çıkmak, güçlü bir doygunluk hissi yaratır.
Sahte de olsa gülümseyin
Ruh haliniz iyi olmadığında yapmak isteyeceğiniz son şey gülümsemek olabilir; ancak gülümsemek, asılan yüzünüzü tersine çevirebilir. Araştırmalara göre, gülümseme numarası yapmak, içten gelmese bile ruh halimizi düzeltmemize yardımcı oluyor.
Dışarı çıkın
Arka bahçenizden faydalanın ya da daha önce hiç gitmediğiniz bir parkta gezinin; bunun için kendinize teşekkür edeceksiniz. Kısa da olsa açık havada yürüyüş yapmak, modunuzu yükseltir, stres seviyenizi azaltır.
Yeni arkadaşlar edinin
Yapılan araştırmalara göre, yeni arkadaşlar edinmek, mutluluğumuzu ve refahımızı artırıyor. Bir kulübe katılın, iş arkadaşlarınızla konuşun ya da market sırasında bir sohbet başlatın. Ne tür yeni bağlantılar kuracağınızı asla bilemezsiniz.
Bir bardak süt için
Süt, beyindeki mutluluk hormonu serotoninin yaratılmasına yardımcı olan amino asit tritofandan içerir. Yani süt, yalnızca vücut için değil, beyin için de oldukça önemlidir.
Sıcak bir duş alın
Sıcak bir duş, adeta mutluluğun tanımı değil mi? Zaten yapılan araştırmalar da sıcak banyonun aynı zamanda içimizi de ısıttığını gösteriyor.
Yeterli miktarda uyuyun
Yetersiz uyku, bilişsel süreçlerinizin yavaşlamasına ve depresyon riskinin artmasına sebep olur. Her gece yatağa 30 dakika daha önce girmeyi ya da gün ortasında kısa bir şekerleme yapmayı deneyin.
Yaşlanma sürecini kucaklayın
Birçok insan yaşlanmamak için her şeyini verir; ancak yapılan araştırmalar, yaşlandıkça daha mutlu olduğumuzu gösteriyor. Uzmanlar,bu durumun yaşlandıkça pozitif deneyimler üzerinde daha fazla düşünmemizin bir sonucu olduğunu söylüyorlar. Doğum günlerini sevmek için iyi bir sebep, değil mi?
Ağlayın, içinizi boşaltın
Kulağa mantık dışı geliyor olabilir; ama işe yarama ihtimali var. Yapılan araştırmalara göre, ağlamak, gözyaşlarının akışı ile ruh halinde pozitif bir iyileşmeyi sağlıyor.
Altın oranı takip edin
Psikolog Barbara Fredrickson tarafından geliştirilen bu teoriye göre, mutlu olmak için yaşadığınız her negatif deneyime karşı, üç pozitif deneyim yaşamanız gerekiyor.
Birisine olan minnettarlığını mail yolu ile gösterin
Teknoloji o kadar da kötü bir şey değil. Dolup taşan gelen kutunuzu biraz farklı türde bir mail ile canlandırın. Olumsuzluklara karşı o kadar sert bir şekilde mücadele veriyoruz ki iki dakikalık pozitif bir mailin ne kadar güçlü bir şey olabileceğini aklımıza bile getirmiyoruz.
Birisine iltifat edin
Cömertliğiniz hem sizin hem de karşınızdaki kişinin gününü şenlendirecektir. Fazla yapay olmayan iltifatlarla bir taşta iki kuş vurabilirsiniz.
Mükemmel sıcaklığı bulun
Dışarıdaki havanın, içeride nasıl hissettiğimiz üzerinde doğrudan etkisi vardır. Yapılan bir araştırmaya göre, mutluluk, yaklaşık 13.8°C’de maksimuma ulaşıyor.
Tek cümlelik günlükler tutun
Bazen en sıradan anlar, mutluluğun en güzel kaynakları haline gelirler. Bu günlük ve sıradan olayları kaydetmek ise daha da mutlu olmamızı sağlar; çünkü bunlara sonradan dönüp bakmak, değerlerini daha iyi anlamamızı sağlar.
Küçük çiçekleri koklamak için durun
Mutluluk kokusu? Kokuların mutluluğa etkisi üzerine yapılan bir araştırma sonucunda, çiçek kokulu oda içerisindeki katılımcıların diğerlerine kıyasla üç kat daha fazla sayıda mutluluk ilişkili eşya seçtikleri görülmüştür.
Seks yapın
Yatağa koşmak için işte size iyi bir sebep: Araştırmalara göre seks yapmak, stresi azaltıyor. Elbette ne kadar olduğu size kalmış.
Mutlu olmayı önce bir deneyin
Kendinizi mutluyken düşünebiliyor musunuz? Bazı bilim insanları bunun düşünülebileceğine inanıyor. Yapılan iki deneysel araştırmaya göre, mutluluğu ellerinizde hayal etmek, ruh halinizi iyileştiriyor.
İş hayatınızı hafifletmeye çalışın
Dünyanın en mutlu ülkelerinden biri olan Danimarka’da, insanlar, birçok yere kıyasla iş yerlerinde çok daha az zaman geçiriyorlar. Danimarkalıların yalnızca %2’si uzun çalışma saatlerine sahip. Yine de tam zamanlı çalışanlar günlerinin %66’sını kendilerine ayırabiliyorlar.
Maneviyata önem verin
Maneviyat ve din, mutlulukta artış ile ilişkilendiriliyor. Bazen kendinizden daha büyük bir şeye bağlı olduğunuzu bilmek yardımcı oluyor.
Küçük zaferleri kutlayın
Küçük ve basit anlar, güçlüdür. Bir soruya doğru bir cevap vermek ya da radyoda en sevdiğiniz şarkıyı yakalamak; günün küçük “zaferlerinin” tadını çıkarın. İyi giden şeyleri fark etmeye zaman ayırdığımızda, gün içerisinde birçok küçük ödül kazanmış oluruz ve bu durum ruh halimizi olumlu bir yönde etkiler.
Mutlu anıları düşünün
Yapılan araştırmalar, nostaljinin daha mutlu ve daha optimist olmamızı sağladığını gösteriyor. Eski yıllıkları karıştırmamızın vaktidir belki de…
Basit sohbetleri atlayın ve derinlere inin
Hava hakkında herkes konuşabilir. Dünya ile olan bağlantınızın derinleşmesine izin verin ve birisiyle tatmin edici bir sohbet başlatın; araştırmalar bunun mutluluğu ve huzuru artırdığını gösteriyor.
Pozitif bir mantrayı tekrarlayın
Mantranızı kendiniz yaratabilir ya da internet üzerinden bir tane bulabilirsiniz. Sizin için anlamlı olan bir ifade bulun. Araştırmalara göre, bir mantraya sahip olmak, kötü duygularla başa çıkabilmemize yardımcı oluyor.
Başka birisi için para harcayın
Başkalarına yatırım yapmak, gerçekten de karşılığını verir. 2008 yılında yapılan bir çalışmaya göre, başkaları için para harcamak, kişinin mutluluğunu artırıyor.
Daha iyi bir dinleyici olun
Sohbetlerinize gerçekten ne kadar dikkat veriyorsunuz? Araştırmacılara göre, ne kadar dinlersek, hayatlarımız o kadar mutluluk verici ve anlamlı oluyor – özellikle de ilişkilerimiz dahilinde.
Selfie çekin
Birisi sizi çektiğiniz selfieler yüzünden yargılamaya kalktığında, onlara şunu gösterin: 2016 yılında yapılan bir çalışmaya göre, selfie çekmek, özgüveni artırıyor ve daha mutlu olmanızı sağlıyor.
Birileriyle konuşun
O telefonu hemen bırakın ve gerçek FaceTime’a başlayın. İnsanlar, sosyal yaratıklardır; bu yüzden bu kaynaklardan faydalanmamızın vaktidir. Yapılan araştırmalar, insanların etrafında olmanın bile mutluluğumuzu artırdığını gösteriyor.
Beklentilerinizi düşürün
Hayatınızda hiç sönük bir yılbaşı ya da sevgililer günü geçirdiyseniz eğer, elinizi kaldırın. Çıta çok yükseltildiğinde, beklentilerin hayal kırıklıkları ile sonuçlanabileceğini biliyoruz. Çıtayı düşürmeniz gerektiğini söylemiyoruz; ama bazen gerçekçi beklentiler, uzun vadede daha mutlu olmanızı sağlar.
İyimser olmaya çalışın
Hayatın bardağına dolu tarafından bakmanın avantajı çoktur. Durum ne olursa olsun bir umut ışığı aramaya çalışmaktan vazgeçmeyin. İyimser insanlar, yalnızca daha neşeli değildirler; aynı zamanda da daha uzun yaşarlar. Yani mutlu olabilecekleri bolca ekstra zaman…
Son olarak, şu gülümseyen yüze bir bakın
